Η κόκκινη λυρική και ο ιπτάμενος πύργος

- ΕΤΟΙΜΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 

Η Αθήνα μοιάζει με ζωγραφιά, έναν πίνακα του οποίου αισθάνεσαι κομμάτι, όταν κοιτάς από τον Φάρο, το lighthouse, του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ).



Με το γυαλί και τη διαφάνεια να κυριαρχούν, το φως μπαίνει από παντού και λούζει τον χώρο. Η εντυπωσιακή θέα από την Ακρόπολη έως τον Σαρωνικό που προσφέρει ο Φάρος, ο οποίος βρίσκεται πάνω από την οροφή της όπερας και κάτω από το «ιπτάμενο χαλί», το ενεργειακό στέγαστρο δίνει την αίσθηση στον επισκέπτη ότι μπορεί να αγκαλιάσει το κλεινόν άστυ και προβάλλει τις ομορφιές της πρωτεύουσας. 

Δεν ξέρουμε εάν ο αρχιτέκτονας του έργου, ο Ρέντσο Πιάνο, όταν μιλούσε, χθες, για την ποίηση που χρειάζονται οι χώροι κόντρα στη μόδα, όταν αναφερόταν (και επέστρεφε) στο κάλλος ως πρωταρχική ύλη, την αριστεία ως αποτέλεσμα και την απλότητα ως όχημα, μπορούσε να φανταστεί το πώς μια βόλτα σε αυτό το κομμάτι του ΚΠΙΣΝ μας συστήνει μια Αθήνα πιο όμορφη, πιο ανάλαφρη, πιο φωτεινή.

«Βρισκόμαστε στον τόπο του ήλιου, εκεί όπου υπάρχει ενέργεια, πλάι στη θάλασσα, στην αύρα της και τον αέρα της» κατέληξε στη συνομιλία που πραγματοποιήθηκε αναφορικά με το έργο του ΚΠΙΣΝ, μεταξύ του αρχιτέκτονα του ΚΠΙΣΝ και του Ανδρέα Δρακόπουλου, προέδρου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, με συντονιστή τον Marcus Fairs, ιδιοκτήτη και αρχισυντάκτη του αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος site Dezeen.com.

Το έργο βρίσκεται στην τελική ευθεία, έως το τέλος του καλοκαιριού θα έχει παραδοθεί στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ υπολογίζεται ότι από το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες μεταφοράς και μεταστέγασης των δύο οργανισμών, της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (η επίσημη πρεμιέρα της ΕΛΣ στον χώρο πιθανότατα θα δοθεί με την έναρξη της σεζόν 2017-2018).

«Θα είμαστε εδώ καλή τη πίστη. Εάν μας ζητήσουν να βοηθήσουμε θα το προσπαθήσουμε, χωρίς πατρονάρουμε κανέναν» τόνισε ο Ανδρέας Δρακόπουλος. «Δεν σκοπεύουμε ως Ιδρυμα να υποκαταστήσουμε το κράτος».

Η αρχιτεκτονική

Μια λεπτομέρεια που διηγήθηκε ο τελευταίος κι αποδείκνυε το πώς «συντονίστηκε» αμέσως ο αρχιτέκτονας με τον χώρο, είχε να κάνει με την αρχική σύλληψη του έργου. «Το σχεδίασε σε μια χαρτοπετσέτα!» στην πρώτη τους συνάντηση είπε ο κ. Δρακόπουλος, για να λάβει το σχόλιο του διάσημου αρχιτέκτονα: «Κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει ένα κτίριο σε μια χαρτοπετσέτα».

Ωστόσο, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος τόνισε ότι έχει φυλάξει αυτό το πρώτο το σκαρίφημα.
Για δεύτερη χρονιά το ΚΠΙΣΝ ανοίγει τις πόρτες του στο κοινό και παρουσιάζει, έως αύριο, το πρόγραμμα εκδηλώσεων, με ελεύθερη είσοδο, «Metamorphosis: Το ΚΠΙΣΝ στον Κόσμο».

Το ΚΠΙΣΝ παίρνει ζωή και προσκαλεί το κοινό σε ένα ταξίδι γνωριμίας με το νέο τοπόσημο της πόλης, υποδεχόμενο τον επισκέπτη με το Πάρκο σχεδόν κατάφυτο (περίπου 1.500 δέντρα και 300.000 θάμνοι έχουν ήδη φυτευτεί) και το Κανάλι (μήκους 400μ., πλάτους 30μ. και βάθους 70 εκ. στα άκρα και έως 140 εκ. στο κέντρο) που φέρνει τη θάλασσα στο έργο, γεμάτο.

Από την κατάληξη της Εσπλανάδας, οι κερκίδες συνεχίζουν παράλληλα με το Κανάλι για να φτάσει κανείς στην Αγορά, διαστάσεων 40Χ40μ., που συνδέει τους δύο κεντρικούς χώρους υποδοχής της ΕΒΕ και της ΕΛΣ, των οποίων αποτελεί φυσική προέκταση.

 Για το έργο που ολοκληρώθηκε σε περίπου 4 χρόνια, εργάστηκαν 6.500 άνθρωποι, ενώ σε περιόδους αιχμής δούλευαν 1.500 έως 2.000 άτομα ταυτόχρονα!

Η σκηνή και η πλατεία με τα θεωρεία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Ο Πύργος των Βιβλίων, ύψους 20μ. στην υποδοχή του κτιρίου της ΕΒΕ των 22.000 τ.μ., εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Το «ιπτάμενο» γλυπτό του Ιάπωνα Σουσούμου Σίνγκου (ένα από τα τρία στο κτιριακό συγκρότημα), οδηγεί στα 5.000 τ.μ. δημόσιας βιβλιοθήκης, έναν χώρο χαρούμενο, ο οποίος καλύπτει ανάγκες από προσχολικές ηλικίες έως την τρίτη ηλικία.

Αναγνωστήρια, χώροι για κομπιούτερ, για βίντεο, business center, διάφορες αίθουσες για ποικίλες δραστηριότητες και υποδομές ακόμη και για.... νεογέννητα (οι νέες μητέρες θα μπορούν να πηγαίνουν μαζί με τα βρέφη) περιλαμβάνονται στο κτίριο!

Το πάρκινγκ των 1.000 θέσεων διαθέτει, μεταξύ άλλων, θέσεις για ποδήλατα αλλά και για ηλεκτρικά αυτοκίνητα (με φορτιστές), καθώς και χώρους ντους για τους ποδηλάτες! Στο βιβλιοστάσιο της ΕΒΕ θα αποθηκευτούν 750.000 τόμοι, ενώ υπάρχουν οι προδιαγραφές για 1 εκατομμύριο με δυνατότητα επέκτασης έως 2 εκ. τόμους!

Η πρόθεση είναι τα βιβλία να διατηρηθούν στο διηνεκές. Το σύστημα RFID (Radio Frequency Identification), η «ταυτοποίηση μέσω ραδιοσυχνοτήτων» δίνει τη δυνατότητα να βρεθεί ένας τόμος με τη χρήση ενός «τηλεκοντρόλ», ενώ παρέχει ταυτόχρονα μέγιστη ασφάλεια.

Τα χαρακτηριστικά

Η Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, η Κεντρική Σκηνή της ΕΛΣ, χωρητικότητας 1.400 ατόμων, (με μια μέση ορχήστρα) κατασκευασμένη από ξύλο κερασιάς, είναι κατάλληλη να φιλοξενήσει διεθνούς επιπέδου παραστάσεις λυρικού θεάτρου και μπαλέτου.

Το πιτ της ορχήστρας, κάτω από την μπούκα της 43μ. σκηνής με τα βαγονέτα (ο πύργος σκηνής κατεβαίνει 13μ. βάθος), μπορεί να χωρέσει έως και 120 (!) μουσικούς, δηλαδή μια πλήρη ορχήστρα για έργα Βάγκνερ.

Από την εντυπωσιακή οροφή με το «Χαμόγελο» κρέμεται έργο του Σίνγκου που κινείται με ανεμιστήρες και την ώρα της παράστασης θα ανεβαίνει για να μην ενοχλεί τους θεατές.

Πανοραμική άποψη

Σχεδόν... πετάει ο επισκέπτης του lighthouse στο ΚΠΙΣΝ. Στον έβδομο όροφο, πάνω από τη Λυρική, κάτω από το Στέγαστρο, με θέα 360ο μοίρες, σε όλη την Αθήνα, έχει Ακρόπολη και Φάληρο, θάλασσα και κλεινόν άστυ, στο πιάτο! Το βλέμμα ταξιδεύει στον ορίζοντα και κάθε φορά που ο θεατής αλλάζει θέση, αλλάζει και το οπτικό πεδίο

Τέλος, οι εξώστες, τα κόκκινα και τα καφέ ακουστικά πανέλα συμπληρώνουν την εντυπωσιακή εικόνα, ενώ μπροστά από κάθε κάθισμα υπάρχουν οθόνες υποτίτλων!

Δύο εξώστες διαθέτει η Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής κι αυτή κατασκευασμένη από ξύλο κερασιάς, με κερκίδες συνολικής χωρητικότητας 460 ατόμων και δυνατότητα πολλαπλών σχεδιασμών. Αίθουσες δοκιμών ειδικά για μπαλέτο, χορωδία, ορχήστρα, μονωδούς, καμαρίνια, αλλά κι ένα στούντιο ηχογράφησης συμπληρώνουν τους χώρους της Λυρικής.

Οσον αφορά την ποιότητα της κατασκευής, η καλύτερη κατασκευή μπετόν σε όλα τα έργα του Ρ. Πιάνο έχει χρησιμοποιηθεί στο ΚΠΙΣΝ. Χρειάστηκε να κατεδαφιστούν 18 κολώνες, ούτως ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο καλύτερο αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει τίποτα προκατασκευασμένο σε μπετόν, είναι όλα χυτά.

Για να υπάρχει απόλυτη ακρίβεια έγιναν mockups, δηλαδή φυσικού μεγέθους μοντέλα, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα να δει ο υπεύθυνος κατασκευαστής τη λειτουργία αλλά και την αισθητική του κάθε τμήματος.

Τα μάρμαρα είναι όλα πεντελικά, ενώ τα μεταλλικά κομμάτια είναι κατασκευασμένα στην Πάτρα - εκτός από τις κολώνες. Το κτίριο είναι αντισεισμικό και πατάει σε σεισμικούς μονωτήρες, ο μεγαλύτερος εκ των οποίων είναι 2μ.Χ2μ. και σηκώνει τόνους βάρους του κτιρίου.

Αντιγόνη Καράλη
 ethnos.gr