Kάθε Ελληνας καταναλώνει 363 σακούλες τον χρόνο


Περισσότερες από 4,3 δισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες τον χρόνο χρησιμοποιούν οι Ελληνες, κατακτώντας ακόμη μια αρνητική πρωτιά στην Ευρώπη, αυτή την υψηλότερης κατανάλωσης σακούλας μιας χρήσης ανά κάτοικο. 



Στο κάθε Ελληνα αντιστοιχούν περίπου 363 σακούλες τον χρόνο, αριθμός διπλάσιος σχεδόν από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
 
Το μέγεθος του προβλήματος γίνεται περισσότερο εμφανές, λόγω της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2015/720 που αναφέρει ότι η χώρα μας θα πρέπει να λάβει μέτρα που να περιορίζουν το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης στις 90 λεπτές πλαστικές σακούλες έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 και στις 40 πλαστικές σακούλες έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, θα πρέπει η κατανάλωση στην Ελλάδα να μειωθεί κατά 80% μέσα στην επόμενη τριετία και κατά 90% έως το 2025. Διαφορετικά θα επιβληθεί χρέωση στις πλαστικές σακούλες για τους καταναλωτές και πρόστιμα για τις λιανεμπορικές επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με την Οδηγία.

Η ευρωπαϊκή εμπειρία
 
«Η εμπειρία από άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχει δείξει ότι η πραγματοποίηση ενημερωτικών και επικοινωνιακών ενεργειών μπορεί αρχικά να μειώσει ακόμα και κατά 50% τη χρήση πλαστικής σακούλας, αλλά στη συνέχεια εμφανίζεται εκ νέου αύξηση στη χρήση λόγω ατονίας των μέτρων», επισημαίνει ο υπεύθυνος Ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), Λευτέρης Κιοσές.

Τα πιο αποτελεσματικά μέσα που έχουν υιοθετηθεί από τις περισσότερες χώρες είναι η χρέωση στον καταναλωτή της πλαστικής σακούλας, είτε η πλήρης απαγόρευση χρήσης της πλαστικής σακούλας.

Σύμφωνα με το κ. Κιοσέ, «το ζητούμενο είναι η αλλαγή κουλτούρας και η ευαισθητοποίηση του καταναλωτή, η διάθεση και υιοθέτηση εναλλακτικών της πλαστικής σακούλας μίας χρήσης, όπως οι επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες.

Είναι βέβαιο ότι οποιαδήποτε μέτρα κι αν υιοθετηθούν, η μείωση στη χρήση δεν μπορεί να επιτευχθεί άμεσα, αλλά θα απαιτηθεί σημαντικός χρόνος προσαρμογής».

Η αλόγιστη χρήση της πλαστικής σακούλας έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής στερεών αποβλήτων και αποτελεί σοβαρή απειλή για τα θαλάσσια οικοσυστήματα, αλλά και για το έδαφος με προφανείς οικονομικές επιπτώσεις, επισημαίνει ο Συνήγορος του Καταναλωτή, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στην πολιτεία αλλά και στους καταναλωτές.

Εναλλακτικές
 
Ο Συνήγορος προκρίνει τη λήψη μέτρων για την προώθηση εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς των προϊόντων λιανικού εμπορίου, όπως είναι η (υφασμάτινη) σακούλα πολλαπλών χρήσεων που επαναχρησιμοποιείται, η χάρτινη σακούλα, η βιοδιασπώμενη σακούλα που ανακυκλώνεται κ.λπ.

«Θα μπορούσαν να προωθηθούν προγράμματα επιβράβευσης των καταναλωτών που συστηματικά χρησιμοποιούν χάρτινες ή επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες από τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ή προγράμματα επιδότησης της πρώτης σακούλας πολλαπλών χρήσεων.

Ταυτόχρονα κρίνεται απαραίτητη η στοχευμένη διενέργεια ενημερωτικών δράσεων με αφετηρία τα σχολεία, ώστε να ενημερωθούν και να προετοιμασθούν οι καταναλωτές του αύριο», δηλώνει ο Συνήγορος του Καταναλωτή, Λευτέρης Ζαγορίτης.

«Η εμπειρία δείχνει ότι πρακτικές αυτοδέσμευσης των επιχειρήσεων, σε ένα πνεύμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, σε συνδυασμό με την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης, μπορούν να επιφέρουν σημαντικά και μετρήσιμα αποτελέσματα.

Και μάλιστα χωρίς να απαιτηθεί η λήψη αναγκαστικών μέτρων οικονομικού χαρακτήρα, όπως συνέβη σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Ιρλανδία ή Δανία».

Η ευρωπαϊκή Οδηγία ζητά τον περιορισμό της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς μίας χρήσης που χρησιμοποιείται για τα ψώνια και συνήθως κατασκευάζεται από υψηλής πυκνότητας πολυαιθυλένιο (HDPE), καθώς η υπερβολική έκταση της χρήσης της δημιούργησε σημαντικά προβλήματα, όπως υψηλή συσσώρευση απορριμμάτων, περιβαλλοντική ρύπανση και επιδείνωση της απειλής των υδάτινων οικοσυστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Επιπλέον, η συσσώρευση πλαστικών σακουλών μεταφοράς στο περιβάλλον έχει σαφώς αρνητικές επιπτώσεις σε ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες.
«Δίκοπο μαχαίρι»

Στην Ευρώπη έδωσαν λύση στο πρόβλημα... με νέους φόρους

Αλλοτε με πιο σκληρά μέτρα, άλλοτε με καμπάνιες περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες -σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών- έχουν υιοθετήσει ήδη πρακτικές μείωσης της χρήσης πλαστικής σακούλας, αλλάζοντας δραστικά τις συνήθειες των καταναλωτών τους.

Πιο συγκεκριμένα, η Δανία εισήγαγε από το 2003 έναν φόρο στις λιανικές επιχειρήσεις, προκειμένου να μειώσει τη χρήση της. Αυτό ενθάρρυνε τα καταστήματα να τις χρεώνουν με αποτέλεσμα να αυξηθεί η χρήση επαναχρησιμοποιούμεων τσαντών.

Υπολογίζεται ότι με τον τρόπο αυτό μειώθηκε η ζήτηση κατά 66% περίπου, με αποτέλεσμα μέχρι το 2014 η Δανία να έχει τη χαμηλότερη χρήση πλαστικής σακούλας στην Ευρώπη.

Επίσης, στην Ιρλανδία η κυβέρνηση εισήγαγε έναν φόρο ύψους 0,15 ευρώ τον Μάρτιο του 2002, ο οποίος εισπράττεται στο σημείο πώλησης. Αυτό οδήγησε το 90% των καταναλωτών στη χρήση επαναχρησιμοποιούμενης σακούλας, μέσα σε διάστημα ενός μόλις έτους. Μάλιστα, πέντε χρόνια αργότερα ο φόρος αυξήθηκε σε 0,22 ευρώ και τα έσοδα αποδίδονται πλέον σε ένα Ταμείο Περιβάλλοντος.

Στη Βρετανία
 
Στη Μεγάλη Βρετανία, από το 2008 οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ εισήγαγαν το πρόγραμμα επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας «bags for life», προκειμένου να αποθαρρύνουν τους πελάτες τους να χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες.

Σε συνέχεια αυτού του μέτρου, η κυβέρνηση εισήγαγε το 2015 μια ελάχιστη χρέωση πέντε πένες ανά πλαστική σακούλα που εισπράττεται από τις αλυσίδες λιανικής με περισσότερους από 250 εργαζόμενους.

Οι έμποροι μπορούν να επιλέξουν πώς να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα από τις πωλήσεις των τσαντών κατά το δοκούν, αν και η κυβέρνηση ιδανικά θα επιθυμούσε να τα δωρίσουν σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Η Γερμανία επέβαλε έναν φόρο ανακύκλωσης σε όλα τα καταστήματα που παρέχουν πλαστικές σακούλες (μέσω του προγράμματος Green Dot), ενώ η Ιταλία απαγόρευσε πλήρως τη διανομή της ελαφριάς πλαστικής σακούλας που δεν είναι από βιοδιασπώμενο υλικό από το 2011.

Τελευταία αφυπνίστηκε η Ολλανδία, η οποία από την 1η Ιανουαρίου 2016 επέβαλε πλήρη απαγόρευση της διανομής δωρεάν πλαστικής σακούλας, με εξαίρεση τα μη συσκευασμένα προϊόντα τροφίμων, τα οποία εκτίθενται σε πιθανό κίνδυνο μόλυνσης, όπως για παράδειγμα τα φρέσκα φρούτα.

Στα σούπερ μάρκετ αλλά και σε άλλα καταστήματα ειδών τροφίμων, πωλούνται επαναχρησιμοποιήσιμες πλαστικές σακούλες έναντι 0,15 - 0,25 ευρώ.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΑΡΙΝΟΥ
amarinou@pegasus.gr
 ethnos.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ζαμπέλα, το μαργαριτάρι των Τζουμέρκων!

Στυγνός εκληματίας ο χθεσινός ληστής στην Άρτα, σύμφωνα με τον Αστυνομικό Διευθυντή κ. Γιώργο Ντοκομέ