Αύριο η εκδήλωση για τα Βιοτρόφιμα

 

Το τμήμα Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Ηπείρου και το Επιμελητήριο Άρτας, στο πλαίσιο της πράξης «Μονάδα Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας του ΤΕΙ Ηπείρου», συνδιοργανώνουν ομιλία, με τον καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη, πρόεδρο του Ινστιτούτου Αγροβιοτεχνολογίας (ΙΝΑ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), με θέμα: 


«Βιο-Αγροδιατροφή: Παραγωγή αγροτικών προϊόντων με ισχυρισμούς υγείας, για εξειδικευμένες ανάγκες μεγάλων ομάδων καταναλωτών».

Η ομιλία θα διεξαχθεί την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2012 και ώρα 19.00,  στο Αμφιθέατρο του Επιμελητηρίου Άρτας, στην Πλατεία Εθνικής Αντίστασης.

Στο σχετικό Δελτίο Τύπου αναφέρονται τα εξής:

Tρόφιμα με «θεραπευτικές» ιδιότητες;
 
Γίδινο γάλα με αντιθρομβωτικές ιδιότητες λόγω αυξημένης συγκέντρωσης αντιθρομβωτικών πεπτιδίων στην αυτόχθονη Ελληνική φυλή, ντομάτες που μπορούν να μειώσουν σημαντικά τη συχνότητα αιμοκαθάρσεων των νεφροπαθών χάρη στη χαμηλότερη περιεκτικότητά τους σε κάλιο και φώσφορο, σιτηρά και ρύζι με χαμηλή γλουτένη, ώστε οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη), δηλαδή περίπου το 3%-5% του ελληνικού πληθυσμού, να μπορούν να καταναλώνουν πιο άφοβα τον "άρτον τον επιούσιον", τροφές πλούσιες σε "δότες" μεθυλίων (π.χ., σκόρδο, βασιλικός πολτός, αμύγδαλα, συκώτι, μπρόκολα, «σταμναγκάθι»), όπως το φολικό οξύ, που αν καταναλωθούν συστηματικά από εγκύους στις πρώτες ημέρες της κύησης αυξάνουν τις πιθανότητες για υγιείς μελλοντικούς ενήλικες, χοιρινό κρέας με αντιοξειδωτική δράση για την διατροφή των παιδιών, μανταρίνια για διαβητικούς, είναι μερικά παραδείγματα τροφών που θα μπορούσαν να ενταχθούν στο μέλλον στην κατηγορία των «εξειδικευμένων» τροφίμων, μέσω της τεχνολογίας και της «στοχευμένης» αγροτικής παραγωγής, αλλάζοντας τα δεδομένα σε διατροφή, αγροτική παραγωγή, μεταποίηση  και εμπορία.
 
Με δεδομένο επίσης ότι το 50% των καρκίνων έχουν επιγενετική βάση και άρα η πρόληψή τους θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθηθεί μέσω διατροφής, γίνονται σαφείς οι δυνατότητες που διανοίγονται. 

Ποια είναι αυτά τα τρόφιμα; Πρόκειται για τρόφιμα που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών, που μάλιστα -μακροχρόνια- θα μπορούν να εξατομικευτούν και να παραλλάσσουν αναλόγως της ηλικίας του ατόμου.
 
Σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα χαμηλής γλουτένης, η λογική είναι απλή: εάν στην Ελλάδα καλλιεργούμε 100 ποικιλίες σιταριού, οι δύο διαπιστώθηκε ότι έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη. Ωστόσο, τελικά καταλήγουν όλες μαζί στον ίδιο μύλο και βγάζουν κοινό αλεύρι. Η επεξεργασία αυτών των δύο αποκλειστικών ποικιλιών, παράγει προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε γλουτένη. 

Εξειδικεύοντας στην περίπτωση των τροφίμων για εγκύους, το έμβρυο είναι γνωστό ότι δεν παίρνει μόνο τα χαρακτηριστικά του πατέρα και της μητέρας, αλλά επηρεάζεται και από γονίδια της δεύτερης, που "μεθυλιώνονται" (καθίστανται ανενεργά λόγω της διατροφής της γυναίκας στην κύηση). 

Τα "μεθύλια", κάτι σαν "τόνοι" στο "συντακτικό" του DNA, καθορίζουν από τις πρώτες ημέρες της κύησης, αν το έμβρυο θα προσβληθεί στη μετέπειτα ζωή του από διάφορες νόσους -από καρκίνο, έως σχιζοφρένεια.

«Από το πιρούνι …στο χωράφι»

Μέχρι πρότινος, η ΕΕ επικεντρωνόταν στον έλεγχο της ποιότητας/ασφάλειας των τροφίμων από το χωράφι μέχρι το πιρούνι ("from farm to fork"), σήμερα οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει: στόχος είναι πλέον το πιρούνι να καθοδηγεί το χωράφι, δηλαδή οι ίδιες οι ομάδες καταναλωτών (όπως διαβητικοί), να γνωστοποιούν τις ανάγκες τους και να παράγονται τα απαιτούμενα τρόφιμα.
 
Το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Ηπείρου σε συνεργασία με την Ιατρική Σχολή του Π. Ιωαννίνων, το Κέντρο Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, την Κτηνιατρική Σχολή του Α.Π.Θ., την Κτηνιατρική σχολή του Π. Θεσσαλίας, μαζί με επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα (Βιομηχανία Γάλακτος Ηπείρου ‘Καράλης ΑΕ’ και Ανώνυμη Γαλακτοκομική Βιομηχανική Εμπορική Εταιρεία ‘Υιοί Σ. Μπάφα ΑΒΕΕ’) υλοποιούν στο πλαίσιο του Προγράμματος Συνεργασία, σημαντικό ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την παραγωγή καινοτόμων γαλακτοκομικών προϊόντων αυτόχθονων φυλών αιγών και προβάτων που να συμβάλουν ενεργά στην υγεία του ανθρώπου, με τη χρήση εξελιγμένων γενωμικών τεχνικών.
 
Οι δυνατότητες που ανοίγονται για τους παραγωγούς και την αγροτική οικονομία της Ηπείρου είναι απεριόριστες, αρκεί να γίνει κοινό κτήμα η επιστημονική προσπάθεια και οι όροι παραγωγής τροφίμων που στην εξέλιξή τους μπορούν να ονομάζονται προϊόντα αγροτικής παραγωγής Ηπείρου με ισχυρισμούς υγείας και να χρησιμοποιούνται από ειδικές μεγάλες ομάδες καταναλωτών, όπως έγκυες γυναίκες, παιδιά, διαβητικοί, καρδιοπαθείς.
 
Οι γενωμικές τεχνολογίες επίσης είναι ένας σύγχρονος επιστημονικός σταθμός στην βιοτεχνολογία, που μπορεί να ερμηνεύσει γενετικά δεδομένα και να αποκαλύψει βιολογικά μόρια που συμβάλλουν στη διασφάλιση της υγείας των καταναλωτών και η χρήση τους από το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή τροφίμων που πέραν των διαθρεπτικών τους ιδιοτήτων να συμβάλλουν και στην πρόληψη χρόνιων παθήσεων του ανθρώπου.
 
Με άλλα λόγια, η μετατροπή της σημερινής συμβατικής παραγωγικής διαδικασίας σε μια διαδικασία που ενσωματώνει ένταση γνώσης, καινοτομία και υψηλή τεχνολογία με απώτερο στόχο την ανάπτυξη νέων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, με διεθνώς αναγνωρισμένα πλεονεκτήματα και δυνατότητα εξαγωγικής διείσδυσης στις διεθνείς αγορές. 

Μια συμβολαιοποιημένη παραγωγή που προσδίδει μεγαλύτερη αξία στα παραγόμενα στον τόπο μας προϊόντα, όπως επίσης και στις παραδοσιακές ποικιλίες φυτών και στις αυτόχθονες φυλές ζώων, αλλά και παραγόμενα από αυτές τρόφιμα από την βιομηχανία.
 
Κάνοντας αυτή την προσπάθεια το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής προσκαλεί τον διακεκριμένο επιστήμονα, καθηγητή της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη και Διευθυντή του Ινστιτούτου Αγροβιοτεχνολογίας (ΙΝΑ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), στο πλαίσιο του προγράμματος Καινοτομία-Επιχειρηματικότητα του ΤΕΙ Ηπείρου, να αναπτύξει την Παρασκευή 20-01-2012 και ώρα 19.00μμ στο αμφιθέατρο του Επιμελητηρίου Άρτας στην Πλατεία Εθνικής Αντίστασης το θέμα: 

«Βιο-Αγροδιατροφή: Παραγωγή αγροτικών προϊόντων με ισχυρισμούς υγείας, για τις εξειδικευμένες ανάγκες μεγάλων ομάδων καταναλωτών», εκδήλωση που συνδιοργανώνεται με το Επιμελητήριο Άρτας, εγκαινιάζοντας και μία πρόσφορη συνεργασία μεταξύ των δύο αυτών σημαντικών φορέων.
 
Είναι προφανές ότι για τους παραγωγούς της Ηπείρου, τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα, τους Συνεταιρισμούς, τις Υπηρεσίες, τους φορείς της περιοχής, τα επιμελητήρια, την Περιφέρεια, το επιστημονικό δυναμικό και τους καταναλωτές το τρόφιμο δεν αποτελεί μόνο μια παραγωγική έννοια. 

Σηματοδοτεί και την εξέλιξη του Ηπειρώτη και της κοινωνίας του, είτε των πόλεων, είτε της υπαίθρου. Η εξέλιξη λοιπόν σήμερα απαιτεί την μεταβολή τομέων της αγροτικής βιομηχανίας προς την παραγωγή τροφίμων ειδικής αξίας και ιδιαίτερων ή μοναδικών ιδιοτήτων. 

Η συμβολή και η τεκμηρίωση επιστημονικών δεδομένων από τα Τμήματα της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας του ΤΕΙ Ηπείρου, μπορεί να πείσει μια κρίσιμη μάζα παραγωγών να πρωτοπορήσει, ακόμα και κάτω από τόσο δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, και να οδηγήσει τμήμα της τοπικής πρωτογενούς παραγωγής στην καινοτομία και στην παραγωγή τροφίμων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συμβάλουν ενεργά στην υγεία του ανθρώπου, δυναμική που ίσως αποτελεί μονόδρομο για μια τοπική βιομηχανία επώνυμων αγροτικών προϊόντων με παγκόσμια εμβέλεια.

Γιάννης Σκούφος
Καθηγητής, Τμήμα Ζωικής Παραγωγής